In Nederland heeft de strip nog steeds het imago van kindervermaak. Ondanks verwoede pogingen vanuit de stripgemeenschap en uitgevers wil het beeld nog steeds niet veranderen. Er is wel markt, een kleine groep, maar die groeit niet, krimpt zelfs en is te klein om het idee wat er onder de mensen leeft echt weg te nemen. Strips liggen in winkels onderin, bij de kindertijdschriften. Dat maakt het voor striptekenaars moeilijk om binnen de grenzen aan werk te komen of een afzet markt te vinden die het rendabel zou maken om boeken uit te geven.
Het idee van tekenen is iets wat al heel snel wordt verschoven naar een bezigheid die voor kinderen is. Erger nog, op de basisschool wordt het vaak weggemoffeld als niet serieus iets en enkel voor de echt creatieven, op de middelbare school al helemaal, een pretvak. Dat is al jammer. Als ik tijdens een workshop vraag wie er al kan tekenen is er maar een enkeling die zijn vinger durft op te steken. In het ergste geval sta ik als enige met mijn vinger omhoog. Of je kan tekenen of niet zit enkel maar tussen je oren. Een idee dat geplant is al vanaf de basisschool. Een kleuter tekent nog zonder schroom, is trots op wat hij op papier zet. Een paar klassen later is de durf al weg en tekenen enkel een tijdverdrijf geworden.
Je wordt afgerekend op wat er te meten is, je moet uitblinken en je best doen. Maar tekenen is creatief bezig zijn, dat wat je creëert is persoonlijk, een ander ziet niet wat jij ziet. Een klasgenootje maakt nogal snel de opmerking dat het er niet uit ziet, waarschijnlijk om zijn eigen onkunde te kunnen maskeren. Tekenen is ook niet doorslaggevend voor je rapport, dus wat doe je? Je gaat je focus verleggen, rekenen, taal, dat zijn cijfers waar je niet omheen kan, geen persoonlijke invulling aan hoeft te geven. Eén en één is twee en het kofschip is met een t.
Maar tekenen kan je niet verkeerd doen en er zijn technieken te leren die het nog zoveel makkelijker maken. Ook zonder techniek aan te leren kan je met tekenen juist heel goed op een eigen manier je gevoelens op papier krijgen. Dus het is jammer dat het zo’n ondergeschoven vak is. Enkel omdat we het niet goed aanleren op de basisschool en daar al het idee opgedrongen krijgen dat tekenen niet al te serieus genomen moet worden. Het idee dat als je niet al een wonderkind bent en al direct een perfect stilleven of goed gelijkend portret op het papier kan toveren het ook nooit wat zal worden. Het schaad zelfvertrouwen, het neemt een vorm van zelfexpressie weg die zoveel kan betekenen voor iemand. Het niet serieus nemen van tekenen is het niet serieus nemen van je eigen visuele kennis en kunde.
Al tijden denk ik: Ik moet weer eens meer gaan tekenen, zoals vroeger. Telkens begin ik er niet aan. behalve als ik met iemand aan de telefoon zit of saaie vergaderingen moet bijwonen. Dan teken ik wel van alles. Misschien is het beroepsdeformatie: ik zie als journalist zoveel mooi getekende strips voorbijkomen, dat ik weet dat ik daar niet aan kan tippen. Maar wat zou dat eigenlijk?
Tekenen en zeker strips zijn een combinatie van verschillende talenten, als je je hart erin legt, of in ieder geval met plezier aan iets begint, dan komt dat meestal wel over. Je hoeft de lat voor jezelf niet hoger te leggen dan je eigen grenzen, ertegenaan is prima genoeg. En zeker niet zo hoog als andere tekenaars waar je met respect tegenop kijkt, dat is jezelf pijnigen en voorbij gaan aan je eigen kwaliteiten.
Ik zat op een basis montessori school (de 8e en meest vrije) en daar werd creativiteit wel gestimuleerd. Later een klassieke schol maar met tekenen/kunstgeschiedenis in het pakket. Daar kon je wel degelijk zakken op je werk, het was geen ondergeschoven kindje. Vrees dat het tegenwoordig gericht is op wat je wil worden en presteren, presteren, presteren. Jammer hoor.
Mijn kinderen zitten op een vrije school, daar wordt ook driftig getekend, maar ook zonder prestatie erachter, geen cijfers, wel een getuigschrift. Er wordt gepoogd zoveel mogelijk naar hun persoonlijke ontwikkeling te kijken. Hoop dat ze dat wat goed doet. Bij mij op school was tekenen nooit een echt leermoment, je kon gewoon even je gang gaan tijdens het tekenen, af en toe wel een opdrachtje, maar nooit met beoordeling.