Ik was dit weekend in het Centraal museum en kreeg een rondleiding:
Jan van Scorel, ik had in alle eerlijkheid nog nooit van hem gehoord, heb nochthans in mijn scholing wel kunstgeschiedenis meegekregen. De goede man is degene die de renaissance meenam naar Nederland. Op een reis naar het rijke Rome met een flinke uitstap vanuit Venetië naar het beloofde land heeft hij vele geleerd van de Italiaanse meesters. Het toeval dat er een nederlandse Paus in Rome zat gaf hem een baantje als curator van de collectie in het vaticaan, dit was echter van korte duur, daar de paus al na een jaar het loodje legde, vermoedelijk vermoord door zijn aanpak van de corruptie binnen het vaticaan waar hij redelijk alleen in stond.
Dit is het uitgangspunt van het verhaal dat is opgetekend door Paul Teng, Jan Paul Schutten en Dina Kathelyn. Een strip op basis van het leven van Jan van Scorel van wie werk hangt in het museum. De rondleiding was informatief, naast de renaissance bracht hij ook het productiewerk tot een hoogtepunt in de lage landen en werd hij beticht van misbruik van zijn monopolie positie door zijn privileges als kanunnik en daardoor een hoop financiele voordelen had tegenover alle andere gilde schilders, erg interessante materie waar ik graag verder in zou duiken.
Het verhaal begint bij het overlijden van de Paus, een mooi uitgangspunt. De platen zijn fijn uitgewerkt, tot in detail getekend, de tekenaar heeft veel tijd gestoken in het opzetten van de locaties en het reconstrueren ervan zoals ze destijds waren, zoals het vaticaan dat toen nog in opbouw was. Landschappen en stadsgezichten. Ook de personages zijn zo waarheidsgetrouw getekend, niet alleen qua uiterlijke kenmerken maar ook de kledij zoals die in die tijd gebruikelijk waren. Veel oog voor detail maar ook een goede afwisseling in verschillende standpunten die het verhaal goed ondersteunen en visueel interessant houden. De kleurstellingen zijn wat eentonig en komt vrij donker over, veel speelt zich binnenshuis af, wat destijds ook vaak donkere vertrekken waren het geeft de pagina’s een wat sombere aanblik en vallen details in de lijntekeningen weg in de donkere kleuren, ook alle buiten scenes lijken zich in de schemer af te spelen.
In plaats van een geschiedschrijving is er gekozen voor een wat meet fictieve vertelling, Jan van Scorel verword in het verhaal van een schilder tot een detective met intriges en love interest. Er spelen wat lijnen door elkaar. Er is sprake van een beeldenstorm en de zoon en een leerling van van Scorel brengen het werk van Jan in veiligheid, het verschil in stijl en belichting/inkleuring is niet aanwezig dit maakt het af en toe wat verwarrend. Het fictieve verhaal is vrij oppervlakkig en geeft geen echt uitsluitsel, ik ben misschien te kritisch hier en moet het eventueel nog eens wat minder vluchtig nalezen, maar dit is mijn indruk die ik kreeg bij het doorlezen van het boek, het zijn ook nogal wat pagina’s, tachtig stuks.
Ik heb het boek laten liggen, het sprak me te weinig aan en belichte te weinig van de maatschappelijke drijfveren van die tijd en richtte zich teveel op het fictieve deel. De beeldenstorm is in volle gang, maar wordt onderbelicht, de corruptie in het vaticaan komt ook maar sporadisch naar voren, er zijn zoveel aspecten aan de reis van Scorel en wat hij mee terug bracht die nauwelijks zijn aangestipt, een paus die de kunstcollectie wil laten inkrimpen door Jan van Scorel maar hij neemt zelf ondertussen wel weer nieuw werk als schilder aan voor het aanvullen van die collectie, Jan was geen detective maar een getalenteerd schilder en gewiekst handelaar, dat zou een interessant en meer volwassen verhaal hebben opgeleverd die de strip zoals we die in nederland kennen af had kunnen halen van het stigma van jongensavontuur.
De tekenaar en schrijver waren zelf aanwezig, ze gaven een workshop, niet meegedaan, schroom, ondanks mijn kritiek die ik hier uit toch ook bewondering voor wat ze hebben weten neer te zetten, een mooie inkijk en samenspel van de schilderwerken van Scorel in het museum en het werk van de huidige kunstenaars.